Σπετζοφάι
Το σπετζοφάι (ή αλλιώς σπεντζοφάι ή σπετσοφάι) είναι ένα παραδοσιακό, πικάντικο φαγητό της ελληνικής κουζίνας με ιταλικές όμως ρίζες! Πρόκειται ουσιαστικά για τηγανισμένα λουκάνικα με σάλτσα από πιπεριές και ντομάτα. Τα υπόλοιπα συστατικά, ανάλογα τη συνταγή, κάνουν τη διαφορά οδηγώντας στις ποικίλες παραλλαγές. Για παράδειγμα, άλλοι το θέλουν πιο καυτερό, άλλοι θέλουν να έχει πιο ήπια γεύση, άλλοι το φτιάχνουν ζουμερό κι άλλοι το προτιμούν πιο στεγνό. Συνήθως για την παρασκευή του χρησιμοποιούνται γλυκιές πιπεριές και χωριάτικα λουκάνικα λόγω της έντονης και πολύ ιδιαίτερης γεύσης τους. Στη χώρα μας, διάσημο είναι το σπετζοφάι Πηλίου, αλλά και το σπετζοφάι με φασόλια γίγαντες.
Συνταγή για Σπετζοφάι
Υλικά για 4 άτομα
- 300 γρ. λουκάνικα χειροποίητα (σκέτα ή με γεύσεις π.χ. καπνιστή πάπρικα, σκόρδο)
- 3 πράσινες πιπεριές κέρατο, κομμένες στα τέσσερα
- 2 κόκκινες πιπεριές Φλωρίνης, κομμένες στα τέσσερα
- 1 καυτερή πράσινη πιπεριά, κομμένη σε μικρά κομμάτια
- 70 ml εξαιρετικό παρθένο ελαιόλαδο
- 150 γρ. ψιλοκομμένες ντομάτες
- 2 σκελίδες σκόρδο, ψιλοκομμένες
- 1 κ.γ. ζάχαρη
- 20 ml λευκό ξίδι
- ⅓ κ.γ. μπούκοβο καυτερό
- 1 κ.γ. μπούκοβο γλυκό
- αλάτι, πιπέρι
Προαιρετικά:
- 6 φρέσκα ντοματίνια βελανίδια κομμένα
- 40 ml τσίπουρο για φλαμπάρισμα
Εκτέλεση παρασκευής
- Προετοιμασία υλικών
Κόβουμε τα κοτσάνια από τις πιπεριές και αφαιρούμε τους σπόρους. Κόβουμε σε 4 κομμάτια κατά μήκος τις πιπεριές κέρατο και τις Φλωρίνης. Κόβουμε την καυτερή πιπεριά και το σκόρδο σε μικρά κομματάκια για να διαμοιραστούν ομοιόμορφα μέσα στο φαγητό. Κόβουμε τα λουκάνικα σε ροδέλες.
- Σοτάρισμα μπούκοβου και πιπεριών
Σε ένα μεγάλο τηγάνι βάζουμε το ελαιόλαδο και αφού ζεσταθεί αρκετά προσθέτουμε το καυτερό και το γλυκό μπούκοβο για να βγάλουν τα αρώματά τους. Αμέσως μετά προσθέτουμε όλες τις πιπεριές και το σκόρδο. Τις γυρνάμε πάνω κάτω ώστε να αρχίσουν να μαραίνονται ελαφρά για περίπου 10-12 λεπτά.
- Προσθέτουμε τα λουκάνικα
Όταν οι πιπεριές έχουν σχεδόν μαραθεί τις βάζουμε στην άκρη του τηγανιού και προσθέτουμε τα κομμένα λουκάνικα για να ροδίσουν. 5 λεπτά μετά γυρνάμε τις ροδέλες από την άλλη πλευρά.
- Προσθέτουμε τα υπόλοιπα υλικά
10 λεπτά αφού βάλουμε τα λουκάνικα, προσθέτουμε τις ψιλοκομμένες ντομάτες, τα ντοματίνια εφόσον τα θέλουμε, τη ζάχαρη, το ξίδι και αλατοπιπερώνουμε το μίγμα. Ανακατεύουμε όλα τα υλικά στο τηγάνι και τα αφήνουμε να πιουν τα υγρά των λαχανικών. Το σπετζοφάι θα είναι έτοιμο σε περίπου 10-12 λεπτά από την ώρα που θα έχουμε προσθέσει τα τελευταία υλικά. Σε αυτό το σημείο μπορούμε να προσθέσουμε το τσίπουρο. Μόλις ζεσταθεί ύστερα από λίγα δευτερόλεπτα το ανάβουμε με έναν μακρύ αναπτήρα ώστε να εξατμιστεί το αλκοόλ και να μείνει απλώς η γεύση του. Αν και το τσίπουρο δεν επηρεάζει ιδιαίτερα τη γεύση του φαγητού, οι περισσότεροι επιλέγουν να το προσθέσουν.
- Σερβίρισμα
Αφήνουμε το φαγητό λίγα λεπτά ώστε να πέσει η θερμοκρασία του για να το απολαύσουμε ευχάριστα. Το σπετζοφάι σερβίρεται είτε με το τηγάνι είτε σε πιάτο. Σύμφωνα με τον παραδοσιακό τρόπο, συνοδεύεται με τσίπουρο (με γλυκάνισο ή σκέτο). Ταιριάζει επίσης με φέτα που ισορροπεί την πικάντικη αλλά και γλυκιά γεύση του.
* Για ακόμα πιο καυτερό αποτέλεσμα κάποιοι προσθέτουν σκόρδο ή άλλη μια καυτερή πιπεριά.
* Μπορεί κανείς να αρωματίσει κι άλλο το φαγητό με καρυκεύματα και μπαχαρικά (πιπέρι άλλου τύπου, πάπρικα, ρίγανη κλπ.) και να το αφήσει να σιγοβράσει σε σάλτσα από ντομάτα.
Σπετζοφάι: Προέλευση και η λανθασμένη σχέση του με τις… Σπέτσες
Το σπετζοφάι ή σπετσοφάι ηχητικά παραπέμπει στις Σπέτσες αλλά αυτό είναι λάθος. Στην πραγματικότητα προέρχεται από το Πήλιο, όπου η τοπική ονομασία της πιπεριάς είναι "σπέντζα". Κατά συνέπεια, το παραδοσιακό φαγητό που σερβίρεται σε εκείνη την περιοχή κυρίως κατά τους χειμερινούς μήνες λέγεται σπεντζοφάι επειδή έχει μέσα πολλές πιπεριές. Η ιταλική εκδοχή του ονόματος προέρχεται από το "spezzatino" που σημαίνει κοκκινιστό φαγητό. Μάλιστα στην ιταλική κουζίνα υπάρχουν παρόμοιες συνταγές με τις ονομασίες “spezzatino con i pepperoni” ή “spezzatino di manzo con salsiccia e pepperoni” που αναφέρονται σε βοδινό κρέας κατσαρόλας με λουκάνικα και πιπεριές.
